Margaret Boden a gran dama da Intelixencia Artificial

Margaret Boden naceu en Londres en 1936, abriuse paso no masculino mundo da ciencia e publicou en 1977 “Inteligencia Artificial y Hombre Natural”, un dos libros pioneiros que trata temas de toda a cultura adquirida por ela nos mundos da medicina, da filosofía, da psicoloxía das ciencias cognitivas.

Boden segue activa desde a Universidade de Sussex e o seu último libro é “Intelixencia Artificial”. Di que existen dous ideas equivocadas: a primeira é que a intelixencia artificial (IA) pode facer moito máis do que é capaz realmente. E a segunda é que pode facer moito menos. Esta foi a idea do seu libro. Examinar a natureza da IA, facer balance de onde estamos e intentar ver o futuro, cos pés no chán e sen caer en escenarios de ciencia ficción.

Stephen Hawking advertiu antes de morrer: "O desenvolvemento pleno da intelixencia artificial pode significar o fin da raza humana".

Boden di que ese tipo de afirmacións xenéricas serven ao final para infundir o temor ao descoñecido, ademais Stephen Hawking tería que estar moi agradecido á IA porque lle permitiu falar e comunicarse cos humanos.

O filósofo Nick Bostrom, ao fronte do Instituto para o Futuro da Humanidade na Universidade de Oxford, considera tamén a superintelixencia como o "maior risco existencial" para a humanidade, por diante incluso do cambio climático...

Boden di que é outra perigosa xeneralización. A noción mesma da superintelixencia (unha intelixencia superior a la humana) é un pouco absurda. Bostrom está contribuíndo tamén, a su maneira, a infundir o medo a ese futuro apocalíptico, e desviar por exemplo a atención do cambio climático, que é un perigo presente e real, que vai comprometer enormemente as vidas das próximas xeracións.

Ao final do seu libro recoñece que pese a todos os "mitos" que rodean á IA, hai realmente motivos para "estar preocupados".

Desde que inventamos o hacha, calquera tecnoloxía pódese utilizar para o ben ou para o mal. Un dos elementos máis preocupantes é o seu uso para fins militares, coa produción de soldados robóticos e o uso cada vez más estendido de drones, de momento manexados a distancia por seres humanos, pero que o futuro poderían ter capacidade incluso para "recoñecer" un branco. A ciberseguridade ten cada vez una maior connotación militar tamén.

A Unión Europea marcou o horizonte coa Regulación Xeral de Protección de Datos (GDPR). É un primeiro paso para defender os dereitos dos cidadáns e poñer ás compañías no seu sitio. Pero farán falta dar máis pasos: hoxe os usuarios de internet estamos practicamente desprotexidos e deixando rastros en cada paso que damos. A extracción, manexo e xestión de datos é o gran negocio do século XXI.

O que está a ocorrer coa revolución tecnolóxica é comparable coa Revolución Industrial, só que nesta ocasión vanse destruír máis empregos dos que se constrúan. Tódolos traballos rutinarios ou mecánicos están ameazados. A parte máis rutinaria dos avogados ou dos médicos será tamén desempeñada por máquinas, que estarán incluso mellor capacitadas para facer diagnósticos. Ningún sector quedará indemne da intelixencia artificial, e o efecto a medio prazo debería preocuparnos.

Os profesionais van ter que adaptarse á nova situación, e o sistema educativo vai necesitar tamén un severo axuste. Creo que deberíamos ter xa un profundo debate sobre como adaptar a sociedade á nova situación. Teño a esperanza de que sexamos sensatos á hora de ceder a testemuña ás máquinas, e que non só primen factores económicos. Hai traballos que sempre o farán mellor os humanos, e moitos outros nos que precisamente valorarase o contacto humano, fronte ao tratamento impersoal da máquina.

Moitos dos cambios que veremos serán a mellor, pero todos os avances tecnolóxicos teñen consecuencias non previstas. Internet fíxonos a vida máis fácil sen saír de casa, pero o está poñendo moi difícil aos comercios a pé de rúa.

A tecnoloxía está aí, pero hai moitos outros factores que convén ter en conta. O máis importante de eles, o factor humano. O imperativo ético para a implantación de tecnoloxías de IA debería ser ese: pór aos seres humano primeiro.

A Intelixencia Artificial Amigable (FAI) propón "un efecto positivo sobre a humanidade", pero vai máis alá das cuestións éticas e reclama tamén principios como a transparencia, para garantir que as tecnoloxías sigan sendo "amigables" ante posibles cambios. É unha noción interesante que reflexa o interese crecente que hai entre os expertos por por os valores humanos ao fronte da IA.

Teremos algún día máquinas "sabias"?

A sabedoría é algo que non terá unha máquina nun futuro predicible. Sobre isto escribiu moito o filósofo Nicholas Maxwell, que distingue claramente entre sabedoría e coñecemento. A sabedoría vai moito máis alá do coñecemento e comporta a experiencia, a sensatez e a prudencia, entre outras calidades.

Margaret considérase “unha bolboreta intelectual" porque chegou ata a intelixencia artificial despois de haber tocado moitos paus. O meu primeiro interese foi a medicina, despois a filosofía, a psicoloxía e as ciencias cognitivas. Todo este camiño me permitiu ter unha visión bastante ampla do que é a IA.